Haardaccessoires

Haardaccessoires, dat zijn alle voorwerpen die in of voor de haard gebruikt worden. Ze hebben in het algemeen drie functies:

• Het omgaan met het haardvuur zodanig dat het aangenamer, veiliger, en meer beheersbaar is.
• Het omgaan met het haardvuur zodat het duurzamer voor het milieu is.
• Een decoratieve functie. Oude en antieke haardaccessoires zijn vaak prachtig gemaakt en getuigen van een groot vakmanschap. Deze kunstwerken kunnen elke haard verfraaien, ook een gashaard of een haard die niet gebruikt wordt.

Welke haardaccessoires zijn er?

• haardplaat
• haardbokken en haardrooster
• haardkorf
• haardscherm
• haardgereedschap: tang, pook, schep, borstel, blaasbalg of blaaspijp, iets om haardgereedschap mee op te bergen
• houtbak

Al deze haardaccessoires kunnen in één haard toegepast worden en vormen samen een set van haardaccessoires. Maar niet alle haardaccessoires zijn absoluut nodig, behalve dat het samen een prachtig geheel kan vormen. Vandaar de vraag: welke haardaccessoires heb ik nodig?

Heb ik een haardplaat nodig?

Een haardplaat is een gietijzeren plaat die tegen de achterwand van de haard geplaatst wordt. De oudste haardplaten dateren uit de 15e eeuw en ze zijn op veel verschillende manieren gedecoreerd. Een haardplaat heb je echt nodig als je achterwand van de haard door het vuur aangetast wordt. De haardplaat beschermt het metselwerk van de achterwand.

Daarnaast heeft een haardplaat het bijkomende voordeel dat het gietijzer van de haardplaat door het vuur warm wordt en daardoor straalt deze extra warmte de kamer in. Het warmterendement van het vuur wordt daarmee 50% groter. Hoe zwaarder de haardplaat hoe meer warmte-uitstraling. Dit is beter voor het milieu.

Als decoratie heeft de haardplaat bovendien een krachtige uitstraling en is daardoor een goede basis voor de verdere keuze van haardaccessoires. Een hele andere decoratieve toepassing van de haardplaat is het gebruik als spatscherm in de keuken, bijvoorbeeld boven het fornuis.

Heb ik haardbokken en een haardrooster nodig?

Haardbokken zijn twee van een metaal gemaakte staanders met daarachter liggers waarop het hout gelegd kan worden. De oudste haardbokken dateren uit de Romeinse tijd en hebben als doel het haardvuur van de grond te tillen zodat er meer lucht bij kan komen. Het haardvuur heeft veel lucht nodig voor een goede en volledige verbranding. Daardoor komen er minder roetdeeltjes vrij, wat beter is voor het milieu. Haardbokken zorgen voor een betere trek in de haard en worden voor de haardplaat geplaatst.

Bokken heb je echt nodig als de haard minder goed trekt.

Het hout kan direct op de liggers van de bokken geplaatst worden. Dat zie je veel bij de grote haardvuren in Frankrijk waar hout in de vorm van hele boomstammetjes wordt toegepast. Gebruik je kleinere houtblokken, dan is het handig om een rooster op de liggers van de bokken te plaatsen en daarop het vuur te branden. Een bijkomend voordeel van bokken met of zonder een rooster is dat het hout niet meer zo makkelijk uit de haard kan rollen. Dit biedt meer veiligheid voor een eventuele brand of voor beschadiging door brandend hout. Daarnaast hebben haardbokken een decoratieve functie.

Heb ik een haardkorf nodig?

In plaats van bokken met een rooster kunt u ook kiezen voor een vuurkorf waarbij de bokken en het rooster een geheel vormen.

Als de haard niet goed trekt adviseren we u te stoken op een vuurkorf. Een vuurkorf heeft als bijkomend voordeel dat er een betere verbranding van het hout is, wat beter is voor het milieu. Ook heeft de vuurkorf een veiligheidsfunctie –omdat het brandend hout minder makkelijk uit de haard rolt. En een vuurkorf kan natuurlijk ook een decoratieve functie hebben.

Heb ik een haardscherm nodig?

Een haardscherm heeft u altijd nodig. Het voorkomt dat de vonken uit het vuur in de kamer spatten, of dat kinderen, huisdieren en bijvoorbeeld katten bij het vuur kunnen komen. Dit geldt ook bij een gashaard.

Daarnaast heeft het haardscherm een decoratieve functie. Het haardscherm wordt ook gebruikt om het lege zwarte gat van de haard op te vullen als de haard niet brandt.

Heb ik haardgereedschap nodig?

Naast een decoratieve functie heeft haardgereedschap de volgende doelen:

• Het beheersen van het vuur, dwz. leven inblazen in smeulende vuren en te grote vuren in bedwang houden. In het kader van duurzaam stoken is het belangrijk een rustig, goed brandend vuur te onderhouden. Daardoor komt er minder fijnstof in de lucht en verbruik je minder hout. Daarnaast speelt het voorkomen van brand een rol bij het in bedwang houden van het vuur. Goed haardgereedschap is hierbij belangrijk.
• Het beheersen van de aslaag. Door het verwijderen van het teveel aan as krijgt het vuur weer voldoende lucht. Daardoor ontstaat meer trek in de haard en is er een betere verbranding van het hout. Haal niet alle as weg, as dient als isolatie tegen de koude vloer. Daardoor trekt de haard beter.

De volgende haardgereedschappen zijn van belang voor een haardvuur:

• tang
• pook
• schep
• borstel
• blaaspijp of blaasbalg

Op de vraag welke haardgereedschappen nodig zijn, valt de keuze in eerste instantie op de tang. Met een tang kan je haardblokken verschuiven zodat er meer lucht bij het vuur komt. Met de haardpook pook je in het vuur voor dezelfde functie. Sommige tangen werken ook als pook.

Een schep is ook altijd nodig om de as- laag te beheersen zodat er weer lucht bij het vuur kan komen. De borstel kan je gebruiken bij een schoonmaakbeurt van de haard. Het beheersen van de as- laag is een dagelijkse activiteit.

De blaaspijp verkiezen we boven de blaasbalg omdat we bij het gebruik van de blaaspijp zelf niet zo dicht bij het vuur hoeven te zijn als bij het gebruik van de blaasbalg. Daarnaast is de blaaspijp effectiever, minder kwetsbaar en ook als pook te gebruiken. De blaaspijp is geen must, omdat een kwijnende vuur ook op andere manieren weer op te rakelen is, maar het is een heel prettig gereedschap voor regelmatig gebruik.

Heb ik een houtbak nodig?

Een houtbak heeft als doel om hout op te slaan vlak bij het vuur. Ze zijn in alle soorten en maten verkrijgbaar, van rieten manden, tot rubber gerecyclede manden of RVS houtbakken. Ook hebben we leren houttassen. Deze zijn fijn om het hout gemakkelijk van buiten naar binnen te dragen. Wij verkopen deze bakken puur omdat ze naast functioneel ook erg decoratief zijn.

De grootte van de bak (hoogte en diameter) moet passen bij de grootte van de houtblokken. Kleine houtbakken zijn heel geschikt voor het bewaren van aanmaakhout.